રામનવમી પર બુર્જ ખલીફાની મોર્ફ કરેલી તસવીર વાયરલ

દુબઈના લોકપ્રિય ગગનચુંબી ઈમારત બુર્જ ખલીફા પર હિંદુ દેવતા રામના પ્રક્ષેપણને દર્શાવતી ડિજિટલી બદલાયેલી ઈમેજ ખોટા દાવા સાથે શેર કરવામાં આવી રહી છે કે તે આઈકોનિક ઈમારત પર હિંદુ તહેવાર રામ નવમીની ઉજવણીનો તાજેતરનો દાખલો દર્શાવે છે.

BOOM ને જાણવા મળ્યું કે બુર્જ ખલીફા પર હિંદુ દેવતા રામના વિઝ્યુઅલને ડિજિટલી ઉમેરવા માટે ઇમેજમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે. મૂળ છબી, સ્ટોક ફોટો, તેમાં દેવતાની છબી નથી.

રામ નવમીની ઘટના, જે 30 માર્ચ, 2023 ના રોજ મનાવવામાં આવી હતી, ત્યારબાદ દેશભરમાંથી છૂટાછવાયા હિંસાની ઘણી ઘટનાઓ નોંધાઈ હતી. એક સમાચાર અહેવાલ મુજબ, પશ્ચિમ બંગાળ, બિહાર, મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાતના રાજ્યોમાં પથ્થરમારો અને આગચંપીની અનેક ઘટનાઓએ ઉજવણીની આસપાસ સાંપ્રદાયિક તણાવ પેદા કર્યો હતો.

મ્યૂટ આઇકોન સાથે સોશિયલ મીડિયા પર શેર કરવામાં આવેલી વાયરલ તસવીર, બુર્જ ખલીફા પર હિંદુ દેવતા રામનું લેસર પ્રોજેક્શન દર્શાવતો વીડિયોનો સ્ક્રીનશોટ હોય તેવું લાગે છે. દુબઈ સીમાચિહ્ન તેના અનન્ય લેસરના પ્રદર્શન અને ગગનચુંબી ઈમારત પરના શો માટે જાણીતું છે.

સંપાદિત ઇમેજની ઉપર "જય શ્રી રામ" લખાણ પણ છે. આ ફોટોગ્રાફ કેપ્શન સાથે વાયરલ થયો છે, "નવા ભારતની તાકાત. દુબઈના બુર્જ ખલીફામાં રામ નવમીની ઉજવણી."

(અંગ્રેજીમાં મૂળ લખાણ: "The strength of New India. RAM NAVAMI Celebration in Burj Khalifa, Dubai.”)

આવી બે પોસ્ટ અહીં અને અહીં જુઓ.

 ટ્વિટર પર સમાન દાવા સાથે આ જ તસવીર ફરતી થઈ રહી છે.

આર્કાઇવ કરેલી ટ્વિટ અહીં જુઓ.

મ્યૂટ આઇકોન અને ઇમોજીસ સાથે આ જ તસવીર અને ટ્વિટર પર પણ શેર કરવામાં આવી હતી. આ બતાવે છે કે વાયરલ ઇમેજ ફેસબુક પર સ્ટોરી તરીકે શેર કરેલી તસવીરમાંથી કાપવામાં આવી છે.

BOOM ને તેની વોટ્સએપ ટિપલાઈન (+91 7700906588) પર ચકાસણી માટે ઇમેજ પણ મળી છે.

ફેક્ટ ચેક 

BOOM એ બુર્જ ખલીફાના વેરિફાઈડ ફેસબુક પેજને તપાસ્યું અને જાણવા મળ્યું કે તેણે તાજેતરમાં 26 માર્ચે બાંગ્લાદેશના 52મા સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણી માટે એક પ્રદર્શન રજૂ કર્યું હતું. તે જ દિવસે તેણે અર્થ અવર પર એક સંદેશ પણ પ્રદર્શિત કર્યો, જે અંગે સાંજે એક કલાક માટે બિનજરૂરી લાઇટ બંધ કરીને ગ્રહ.

30 માર્ચે પેજ દ્વારા એક ફેસબુક પોસ્ટમાં જાહેરાત કરવામાં આવી હતી કે સિઝન માટેનો છેલ્લો લેસર અને લાઇટ શો 31 માર્ચે યોજાશે.

અમે બુર્જ ખલિફાના ફેસબુક અને ઇન્સ્ટાગ્રામના વેરિફાઇડ સોશિયલ મીડિયા પેજ પર એવી કોઈ પોસ્ટ શોધી શક્યા નથી જે સૂચવે છે કે રામ નવમી તહેવાર પરના વિઝ્યુઅલ 30 માર્ચે ગગનચુંબી ઇમારત પર પ્રદર્શિત કરવામાં આવ્યા હતા.

વધુમાં, BOOM ને બુર્જ ખલીફા તરફથી કોઈ અધિકૃત સમાચાર અથવા સત્તાવાર પુષ્ટિ મળી શકી નથી કે તે રામ નવમીની ઉજવણી માટે પ્રગટાવવામાં આવી હતી.

BOOM એ વાયરલ ઇમેજ પર રિવર્સ ઇમેજ સર્ચ કર્યું અને સ્ટોક ફોટો સાઇટ્સ, istockphoto અને Adobe Stock પર ઉપલબ્ધ અત્યંત સમાન ઇમેજ મળી. જો કે, આ ઈમેજ આખા ટાવરને તેના પર હિંદુ દેવતાના કોઈ અંદાજિત વિઝ્યુઅલ વગર બતાવે છે. આ ફોટો ફેબ્રુઆરી, 2016માં સ્ટોક ઈમેજીસ સાઈટ પર અપલોડ કરવામાં આવ્યો હતો.

 અમે વાઈરલ ફોટો સાથે સ્ટોક ફોટો ઈમેજની સરખામણી કરી - અને જોયું કે ફોટોના અન્ય ઘટકો ચોક્કસ મેચ હતા, આમ દર્શાવે છે કે વાયરલ ઈમેજ એડિટ કરવામાં આવી છે.

BOOM એ અગાઉ ઓનલાઈન એડિટિંગ એપ, 'Buigo' પર બનાવેલા ડોકટરેડ વિડિયોને ડિબંક કર્યો હતો, જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે બુર્જ ખલીફા તેના પર કોંગ્રેસના નેતા રાહુલ ગાંધીની છબીને રજૂ કરે છે. આ એપ્લિકેશનો વપરાશકર્તાઓને તેમની પસંદ કરેલી છબી સાથે બુર્જ ખલીફા પર લેસર ડિસ્પ્લે પ્રોજેક્ટ કરવાની મંજૂરી આપી શકે છે.

અહીં ફેક્ટ-ચેક લેખ વાંચો.

BOOM એ વાયરલ ઇમેજ પર સત્તાવાર ટિપ્પણી માટે બુર્જ ખલિફાના પ્રેસ કમ્યુનિકેશન અધિકારીઓ સુધી પણ પહોંચી છે; જ્યારે અમને પ્રતિસાદ મળશે ત્યારે ફેસ ચેક અપડેટ કરવામાં આવશે.